Interne en externe aansprakelijkheid
Bestuurdersaansprakelijkheid heeft twee perspectieven. Ten eerste is er de interne aansprakelijkheid jegens de vennootschap namens wie u handelt. Ten tweede is er de externe aansprakelijkheid jegens derden tegenover wie u als bestuurder rechtstreeks onrechtmatig heeft gehandeld.
Bestuurdersaansprakelijkheid: interne aansprakelijkheid bestuurder
Interne aansprakelijkheid betreft aansprakelijkheid van de bestuurder jegens de vennootschap. Hiervan is sprake als een bestuurder zijn/haar taak niet behoorlijk (dus onbehoorlijk) vervult en de bestuurder een ernstig verwijt kan worden gemaakt van deze onbehoorlijke taakvervulling. De bestuurder zal dan aansprakelijk zijn voor eventuele schade die de vennootschap als gevolg van de onbehoorlijke taakvervulling lijdt (art. 2:9 BW).
Bestuurdersaansprakelijkheid: externe aansprakelijkheid bestuurder
Externe aansprakelijk betreft aansprakelijkheid jegens één of meerdere schuldeisers van de vennootschap. Daarvan is sprake wanneer de bestuurder van zijn/haar handelen een persoonlijk ernstig verwijt kan worden gemaakt. In die gevallen wordt aangenomen dat de bestuurder een onrechtmatige daad pleegt tegenover de schuldeisers.
Onbehoorlijke taakvervulling door bestuurder
Bij het schenden van concrete voorschriften doorgaans leiden tot de conclusie dat er sprake is van onbehoorlijke taakvervulling. Denk bijvoorbeeld aan:
- het niet tijdig melden van betalingsonmacht in verband met de betaling van belastingschulden of het voldoen van pensioenpremies;
- niet voldoen aan de toetsingseisen voor een dividenduitkering (balanstest en uitkeringstoets), en bij
- niet voldoen aan deponerings- en publicatieverplichtingen.
In hoeverre een bestuurder diens taken onbehoorlijk vervult in minder concrete gevallen en/of de bestuurder daarvan een persoonlijk (ernstig) verwijt worden gemaakt, moet telkens beoordeeld worden naar alle omstandigheden van het geval.
Kennelijk onbehoorlijk bestuur bij faillissement
De curator krijgt ingeval van een faillissement een extra mogelijkheid om bestuurders aansprakelijk te stellen (naast art. 2:9 BW). Namelijk wegens kennelijk onbehoorlijk bestuur, wanneer aannemelijk is dat de onbehoorlijke taakvervulling een belangrijke oorzaak is van het faillissement (art. 2:248 lid 1 BW). De bestuurder is dan aansprakelijk voor het volledige boedeltekort (het tekort na vereffening in faillissement).
Administratieplicht en deponeringsplicht
Art. 2:248 lid 2 BW schrijft daarbij voor dat als niet is voldaan aan de verplichting een deugdelijke administratie bij te houden (art. 2:10 BW) en jaarrekeningen tijdig te deponeren (art. 2:394 BW) direct vaststaat dat (onweerlegbaar) sprake is van onbehoorlijk taakvervulling en (weerlegbaar) wordt aangenomen dat dit een belangrijke oorzaak is van het faillissement. Maar ook buiten het geval in lid 2 zijn vele gevallen van onbehoorlijke taakvervulling denkbaar die ten grondslag kunnen liggen aan een faillissement. Een kennelijk onbehoorlijke taakvervulling als in art. 2:248 BW is dus niet beperkt tot administratie- en deponeringsverplichtingen.
Uitgangspunt: hoofdelijke aansprakelijkheid bestuurder
Als er meerdere bestuurders zijn dan is het uitgangspunt doorgaans dat iedere bestuurder hoofdelijk aansprakelijk is. Wel kan een bestuurder zich onder omstandigheden disculperen van deze aansprakelijkheid. Een beroep op onwetendheid of het feit dat de bestuurder zelf niet heeft gehandeld is dan onvoldoende. De bestuurder moet aantonen dat de tekortkoming niet aan hem/haar te wijten is en moet aantonen dat hij/zij niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen om het onbehoorlijke bestuur te voorkomen.
Disculperen aansprakelijkheid
In bepaalde gevallen kan het bestuurder en/of individuele bestuurders vragen aansprakelijkheid te verminderen.
Rechtspersoon als bestuurder
Wanneer een rechtspersoon de bestuurdersfunctie invult prikt de aansprakelijkheid door de rechtspersoon (of -personen) tot de eerste bestuurderspositie die wordt ingevuld door een natuurlijk persoon (art. 2:11 BW).
Alom reden om u goed te laten informeren.
Advocaten: